Hoofdbegrippen uit de psychologie

William James en de Principes van de psychologie


Online cursus september 2023 – januari 2024.

Cursusbeschrijving
William James (1842-1910) geldt niet alleen als vader van de psychologie. Hij is tevens een psycholoog van het ‘goede soort’. James bezon zich namelijk voortdurend op basisvragen: wat is ons bewustzijn eigenlijk? Hoe verhoudt het zich tot hersenactiviteit? Welke functies kunnen we van het bewustzijn onderscheiden en welke rol spelen die functies bij de vorming van ons beeld van wereld en werkelijkheid? Hoe kunnen we ons geheugen begrijpen?

In 1890 publiceerde James zijn kloeke Principles of Psychology: twee dikke delen waarin de basisvragen van de psychologie worden behandeld. Zeker voor Jungiaans georiënteerden en andere dieptepsychologen mag James er zijn: hij geeft alle soorten menselijke ervaring het volle pond en beslist niet autoritair wat er wel en wat er niet ‘normaal’ is.

Wie deze cursus volgt, maakt kennis met de fascinerende denkwijze van William James en krijgt een nieuw beeld aangereikt van reikwijdte van de menselijke psyche. James’ grondige aanpak staat garant voor een degelijke inleiding in de psychologie. Ze levert het begrippelijk instrumentarium waarmee dieptepsychologen en andere geïnteresseerden die net een stukje dieper willen graven uit de voeten kunnen.

Tijdstip: 10 bijeenkomsten plus schriftelijke begeleiding, donderdagen 19-20h30, najaar 2023.

Vorm: Ruim tevoren worden er aan de deelnemers instructievideo’s ter beschikking gesteld. Hierin bespreekt de docent telkens de voornaamste thema’s uit het betreffende leesgedeelte. Tijdens de online sessies gaan we vervolgens interactief in op alle gerezen vragen en problemen. Daarbij zal er veel aandacht zijn voor toepassingsvragen. Ook maken we gebruik van Google classroom voor uitwisseling.

Aanschaffen: William James, The Principles of Psychology deel II
NB Een selectie uit de Principles of Psychology is vertaald door Douwe Draaisma: De hoofdsom van de psychologie. Een selectie uit The principles of psychology.

Algemene voorbereiding:
Ter algemene inleiding op de cursus kan men zich globaal oriënteren op Wikipedia of andere online encyclopedieën. Zie ook het themanummer van Filosofie Tijdschrift 31.5, 2021, over William James. En verder: Wilde beesten in de filosofische woestijn. Filosofen over telepathie en andere bijzondere ervaringen, met Hein van Dongen en Hans Gerding, Utrecht, Ten Have, 2011.

Voorbereiding per bijeenkomst:
Voor een goed begrip is studie buiten de bijeenkomst zelf belangrijk. Het verdient aanbeveling bij het lezen gerezen vragen en onduidelijkheden te noteren en die op de bijeenkomsten ter sprake te brengen. De docent zal zorg dragen voor lees- en studieaanwijzingen voorafgaand aan iedere bijeenkomst. Praktische uitwisseling vindt plaats via Google Classroom.

  • 21 september Waarneming. (PP Ch. XVII)

  • 28 september Verbeelding (PP Ch. XVIII)

  • 12 oktober Waarneming van ‘dingen’ (PP Ch. XIX)

  • 26 oktober Waarneming van de ruimte (PP Ch. XX)

  • 9 november Waarneming van de werkelijkheid (PP Ch. XXI)

  • 30 november Redeneren (PP Ch. XXII)

  • 7 december Beweging en instinct (PP Ch. XXIII-XXIV)

  • 21 december Emoties (PP Ch. XXV)

  • 11 januari Wil en hypnose (PP Ch. XXVI-XXVII)

  • 18 januari Noodzakelijke waarheden en de ervaring (PP Ch. XXVII)


Kosten: €275,-

Opgave en verdere informatie: h.w.sneller@gmail.com